"ขยะ" ถือเป็นปัญหาสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นทุกพื้นที่ของประเทศไทย โดยเฉพาะในเขตพื้นที่ชุมชนเมือง เขตนิคมอุตสาหกรรม โรงงานต่างๆ ซึ่งไม่ใช่ทำลายทัศนียภาพเท่านั้น แต่ยังส่งกลิ่นเหม็น และทำร้ายสุขภาพของผู้คนในชุมชน โรงเรียนวิเชียรกลิ่นสุคนธ์อุปถัมภ์ หนึ่งในโรงเรียนที่ตั้งอยู่ในเขตพื้นที่นิคมอุตสาหกรรม ต.ลำไทร อ.วังน้อย จ.พระนครศรีอยุธยา เล็งเห็นถึงความสำคัญในการแก้ไขปัญหาขยะ ภัยเงียบที่เกิดขึ้นในชุมชน

ครูศรีวิไล สมผุด อาจารย์กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม หนึ่งในครูที่ปรึกษานักเรียน ม.3 จำนวน 30 คน ได้ร่วมมือกันแก้ปัญหาขยะในชุมชนลำไทร หลังจากเข้าร่วมประชุมโครงการสำนึกพลเมือง จัดโดยสถาบันพระปกเกล้า และสำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา (สกศ.) ร่วมกับครูไพโรจน์ อุทธะจันทร์ และครูนุกูล แสงสมราษฎร ได้นำโครงการดังกล่าวเผยแพร่ต่อนักเรียน แก้ปัญหาขยะที่กวนใจ กวนสุขภาพของนักเรียนและคนในครอบครัว

"นักเรียนลงพื้นที่สำรวจปัญหาขยะที่เกิดขึ้น วางแผน คิดวิเคราะห์ หาสาเหตุ และค้นหาแนวทางในการแก้ปัญหา โดยมีการศึกษา ค้นคว้า สัมภาษณ์บุคคลในชุมชน และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องรวมถึงการเกิดโรคต่างๆ ที่มาจากขยะ และตรวจสอบนโยบายทางเลือกในการจัดการกับปัญหา จนทำให้ได้แนวคิดการแก้ปัญหาขยะในชุมชนที่ดีที่สุดคือ ต้องดึงคนในชุมชนให้เข้ามามีส่วนร่วม"

นักเรียนคิดต้นนวัตกรรม โดยมีครูคอยให้คำแนะนำ ทำงานร่วมกันระหว่างโรงเรียน ชุมชน สร้างเครือข่ายให้แก่นักศึกษา เปิดโลกทัศน์ในการเรียนรู้ การใช้ชีวิตร่วมกับผู้อื่น เพราะในการทำงาน นักเรียนต้องขอข้อมูล แลกเปลี่ยนเรียนรู้กับหน่วยงานต่างๆ ทำให้นักเรียนได้รู้ถึงภัยร้ายของขยะที่เกิดขึ้น ไม่นิ่งเฉย ไม่มองข้าม เกิดความเชื่อมโยงระหว่างนักเรียน โรงเรียน และชุมชน ดูได้จากกิจกรรมเดินรณรงค์เก็บขยะ ทิ้งขยะให้เป็นที่เป็นทาง ที่ได้รับความร่วมมือจากชาวบ้าน

ครูศรีวิไล เล่าว่า นักเรียนร่วมกับชุมชน นำขยะจำพวกเศษอาหาร ผักผลไม้มาแปรสภาพทำปุ๋ยหมักชีวภาพ ขณะที่ชาวบ้าน และข้าราชการในองค์การบริหารส่วนตำบลลำไทร รวมพลังสร้างโรงงานแปรสภาพขยะเป็นพลังงาน รวมถึงลดปริมาณขยะในชุมชน โดยอัดขยะให้เป็นก้อนแล้วแปรสภาพเป็นพลังงานใหม่และทำลายขยะ มีการรณรงค์สร้างสำนึกคนในชุมชนถึงพิษภัยขยะ

ครูศรีวิไล เล่าต่อว่า จากการได้เข้าร่วมประกวดกิจกรรมการแก้ปัญหาขยะในพื้นที่ลำไทร ในโครงการสร้างสำนักพลเมือง (Project Citizen) 4 ภูมิภาค ของ สกศ. และได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ 1 (ภาคกลาง) สร้างความร่วมมือร่วมใจ รักสามัคคี บูรณาการองค์ความรู้ ย่อมสามารถแก้ปัญหาชุมชนได้ ซึ่งรางวัลที่ได้รับการันตีให้ชาวบ้าน ชุมชน นักเรียน เล็งเห็นว่ากิจกรรมไม่ว่าจะเป็นเรื่องใกล้ตัว ไกลตัว สามารถช่วยพัฒนาความเป็นอยู่ สภาพแวดล้อมของคนในชุมชน ก่อให้เกิดการยอมรับและเป็นส่วนหนึ่งในการเป็นพลเมืองดี นำไปสู่การแก้ปัญหาสังคมได้

หลังจากสถานการณ์น้ำท่วมที่ผ่านมา ทำให้นักเรียนไม่ได้ลงพื้นที่สำรวจว่าขยะลดลงจากเดิมหรือไม่ แต่เชื่อว่าการรณรงค์ การกระตุ้นจิตสำนึกในการดูแลปัญหาขยะ ที่นักเรียนได้นำองค์ความรู้ วิธีการ นวัตกรรม กิจกรรมต่างๆ ลงไปในพื้นที่ จะช่วยให้ชาวบ้านยังคงรักษาสภาพแวดล้อม ทิ้งขยะให้เป็นที่เป็นทาง และช่วยนักเรียนดูแลปัญหาเรื่องขยะ

ชุมชนต้นแบบแก้ปัญหาขยะ และดูแลรักษาสภาพแวดล้อม เป็นสิ่งที่นักเรียนโรงเรียนวิเชียรกลิ่นสุคนธ์อุปถัมภ์ ตั้งเป้าจะสร้างให้เกิดขึ้น เพราะถึงแม้จะเป็นพื้นที่แหล่งนิคมอุตสาหกรรม หากทุกคนร่วมมือร่วมใจกันแก้ปัญหาขยะ คำว่าชุมชนน่าอยู่ ก็จะเกิดขึ้นในพื้นที่ลำไทรได้อย่างแน่นอน

...............................
(มองมุมใหม่วิเชียร์กลิ่น : พลังร.ร.วิเชียรกลิ่นสุคนธ์อุปถัมภ์ กำจัดขยะเนื้อร้าย...ภัยเงียบ...ลำไทร)