ผู้นำ ๔ ทิศ

ผู้นำ ๔ ทิศ

 

เอกสารจิตตปัญญาชุดที่ ๑  โครงการจัดตั้งวิทยาเขตนครสวรรค์  มหาวิทยาลัยมหิดล

หมวด สุนทรียสนทนา

เสรืมพงษ์    คุณาวงศ์

 

                ผู้นำ ๔ ทิศ    เป็นศาสตร์ของอินเดียนแดงที่จอร์จ เลกี (George Lakey)   ได้นำมาถ่ายทอดให้           เสมสิกขาลัย เป็นการแบ่งคนตามบุคลิกภาพ ๔ แบบ   ตามปกติบุคลิกภาพของคนจะปะปนกันหลายทิศในตัว   แต่จะมีบางทิศโดดเด่นออกมาจึงเรียกว่าเป็นคนทิศนั้น    แท้ที่จริง ลักษณะทั้ง ๔ เป็นตัวตนที่คนแต่ละคนสร้างตัวขึ้นมา   ถ้าแบบแผนพลังแบบไหนใช้บ่อยๆจนกลายเป็นความเคยชิน    บุคลิกลักษณะนั้นก็จะ “สิง” โดยอัตโนมัติ     ผู้นำ ๔ทิศนี้ชาวอินเดียนแดงจะแทนด้วยสัตว์ ๔ ชนิด   สามารถเทียบกับธาตุทั้ง ๔ของไทย และลักษณะต่างๆได้

                ทิศแรกขอแนะนำคน ทิศเหนือ  เป็นทิศที่แทนด้วยสัตว์ที่แข็งแกร่ง ทรงพลัง  กระทิง  บุคลิกธาตุไฟ  เป็นคนเปิดเผย  ตรงไปตรงมา  กล้าแสดงออก ไม่เก็บความรู้สึก  รักพวกพ้องชนิดมีเรื่องจะออกหน้าปกป้องเพื่อน   ฐานการกระทำอยู่ที่ ฐานกาย    มีเจตจำนง(willing)ที่มุ่งมั่น    ความสำเร็จของกระทิงอยู่ที่ การลงมือทำจนงานเสร็จ    ฉายา “จอมลุย”    มุ่งเอางานไม่เอาคน     มุมบวก- ทำการว่องไว  ตัดสินใจเด็ดขาด  ไม่ย่อท้อ      มุมลบ-ใจร้อน  กร่าง  หยาบกร้านไม่ใส่ใจผู้อื่น  พูดจาขวานผ่าซาก

                ทิศใต้  แทนด้วยสัตว์เล็กๆชอบอยู่รวมกันเป็นหมู่ หนู   บุคลิกธาตุน้ำ เป็นคนชอบเก็บความรู้สึก  ไม่แสดงความต้องการของตัวเอง  ใจเย็น  อ่อนโยนนิ่มนวล  ชอบการประนีประนอมไม่ชอบความขัดแย้ง   ฐานการกระทำอยู่ที่ ฐานใจ  ไวต่ออารมณ์ความรู้สึก  ฉายา “ผู้หล่อเลี้ยง”   ความสำเร็จของหนูอยู่ที่ ความสามัคคีร่วมแรงร่วมใจกันรักกัน    เอาคนมาก่อนงาน      มุมบวก- ดูแลเข้าใจผู้คน  เป็นกาวใจของกลุ่ม  สร้างทีมงาน      มุมลบ-  ดูถูกตัวเอง  ซ่อนตัวในมุมมืด   เก็บกดจนบางครั้งต้องระเบิดออกมา

                ทิศตะวันออก  แทนสัตว์ที่อยู่ในที่สูงเห็นกว้างไกล   เคลื่อนไหวได้รวดเร็ว  อินทรี  บุคลิกธาตุลม   มีวิสัยทัศน์กว้างไกล  เชื่อมโยงเรื่องราวได้เก่ง  สนใจความรู้ในเชิงกว้าง  ฐานการกระทำอยู่ที่ ฐานคิด สมองซีกขวา (จินตนาการ) ชอบคิด  คิดเร็วเปลี่ยนความคิดบ่อย    ไม่ชอบความซ้ำซากจำเจ  ไม่ชอบทำ    ฉายา “เจ้าความคิด”   ความสำเร็จของอินทรีอยู่ที่การคิดใหม่   คิดเสร็จก็ถือว่าสำเร็จ    มุมบวก- คิดสร้างสรรค์  แก้ปัญหาเก่ง  มีมุมมองใหม่ๆเสมอ   เห็นการณ์ไกลเชื่อมโยงเหตุการณ์ต่างๆได้ดี      มุมลบ-  ฟุ้งซ่าน   เพ้อเจ้อ   โลเลจับจด

                ทิศตะวันตก  แทนสัตว์ที่อยู่ในป่าในถ้ำ  เคลื่อนไหวช้า  หวงแหนพื้นที่ของตัวเอง  หมี  บุคลิกธาตุดิน มีกรอบคิดเป็นระบบเป็นขั้นตอน   ชอบข้อมูลตัวเลข   ชอบความเป็นระเบียบไม่ชอบการเปลี่ยนแปลง  มีพื้นที่ของตนเองไม่ชอบให้ใครมาก้าวก่าย  สนใจความรู้ในเชิงลึก     ฐานการกระทำอยู่ที่ ฐานคิดสมองซีกซ้าย (ตรรกะ/ตัวเลข)      ฉายา “นักเตรียมการ”   ความสำเร็จของหมีอยู่ที่ การเตรียมการ     มุมบวก- ละเอียดรอบคอบ  เที่ยงตรงแม่นยำ  รู้ลึกรู้จริงในสิ่งที่สนใจ     มุมลบ- จู้จี้ขี้บ่น   ขี้กลัวขี้กังวล   ต่อต้านการเปลี่ยนแปลง  ติดกรอบแข็งตัวไม่ยืดหยุ่น  หวงตำแหน่งหวงอำนาจ

                ถ้าจะเปรียบพลังกระทิงเป็นมือขวา ที่เราใช้ทำการงานต่างๆได้อย่างคล่องแคล่วจนสำเร็จ  มือซ้ายก็เป็นพลังหนูที่คอยหล่อเลี้ยงประคับประคองความสัมพันธ์ที่ดีกับผู้คน  ช่วยการทำงานสำเร็จราบรื่น  ประณีตสมบูรณ์      โดยไม่กินแรงมากเกิน   เท้าขวาเปรียบพลังอินทรีที่พาให้ชีวิตก้าวเดินไป  เท้าซ้ายก็เปรียบกับพลังหมีที่ปักหลักให้ยืนอยู่อย่างมั่นคง หากพลังหมีสิงร่าง ชีวิตก็จะอยู่กับที่การเรียนรู้จะแคบแต่อาจจะลึก  ถ้าเอาแต่ก้าวตลอดแสวงหาสิ่งใหม่โดยไม่หยุดยืนพิจารณาบ้าง  ชีวิตก็อาจพลาดสิ่งดีๆได้   ทั้งสองเท้าสองมือ ถ้าทำงานสัมพันธ์กันอย่างถูกจังหวะ  ชีวิตส่วนตัวและการงานก็จะเดินไปด้วยดี

                มองอีกมุมหนึ่ง  การเข้าใจธรรมชาติของคนแต่ละบุคลิก  จะช่วยให้เรามีจุดเริ่มที่จะเรียนรู้ที่จะจัดความสัมพันธ์กับเขาได้อย่างเหมาะสม  ซึ่งต้องอาศัยการเปิดใจกว้าง  หรือที่บางแห่งเรียกว่ามีจิตใหญ่ เมื่อเฝ้าดูใจตัวเองบ่อยๆจนเป็นความคุ้นชิน  จะเห็นที่มาของความรักชอบเกลียดชังที่เป็นต้นทางของการกระทำของเราได้

                ผู้นำที่ดี  จะต้องฝึกฝนตนเอง ให้สามารถบริหารพลังทั้ง ๔ ทิศ  ในโอกาสที่เหมาะสม  เริ่มจากการ “เห็น” ตัวเองในปัจจุบัน   ฝึกรู้ตัวเท่าทันในความคิดในการกระทำของตัวเองอยู่เสมอๆ    ก้าวออกจากความคุ้นชินเดิมๆ      มีความเพียรพยายามรู้ตามกายใจที่สดทันการณ์อยู่เสมอ   จนเป็นนายความคิดและการกระทำของตน     พลิกผันพลังชีวิตสอดคล้องกับบทบาทสถานการณ์ที่จรมากระทบ      แม้ว่าผู้นำ ๔ ทิศจะเป็นสิ่งที่สมมุติขึ้นมา  แต่ก็ช่วยให้เข้าใจตนเองและผู้อื่นได้ดี  สามารถใช้เป็นเครื่องมือที่พัฒนาเปลี่ยนแปลงตนเองได้

                ศาสตร์การจำแนกบุคลิก  มีหลายชนิดนอกจากผู้นำ ๔ ทิศ เช่น  นพลักษณ์ โหงวเฮ้ง ฯลฯ  แต่การเลือกใช้ผู้นำ ๔ ทิศ เป็นการจำแนกที่จดจำได้ง่าย   สิ่งสำคัญคือ  การรู้จักตนเองทั้งข้อดีและเสีย  จะช่วยให้เห็นสิ่งที่ต้องระวังแก้ไขตัวเอง  ไม่ปักใจคิดหรือพอใจว่า บุคลิกนั้นแก้ไขเปลี่ยนแปลงไม่ได้หรือไม่ควรเปลี่ยนแปลง   ศาสตร์นี้เป็นความรู้ที่เชื่อมกับความรู้แขนงอื่นๆที่สัมพันธ์กับความจริงของชีวิตผู้คน ไม่อาจแยกจากวิถีชีวิตได้   และเป็นส่วนหนึ่งของการเรียนรู้เพื่อเปลี่ยนแปลงตนเอง

              

 

 

คำเตือน

บทความนี้  แม้เขียนจากความรู้ที่รับถ่ายทอดมา  และผ่านการสังเกตปฏิบัติด้วยตนเองจนเป็นความรู้ที่ตกผลึกในตัวเองแล้ว  แต่สิ่งที่เขียนมาเป็นเพียง “กากความรู้” ที่พยายามถ่ายทอดผ่านตัวอักษร    และสำหรับผู้อ่าน  ความรู้นี้ยังเป็นเพียง “เงา”  เป็นเพียง รู้จำ  จนกว่าท่านจะได้นำไปใช้สังเกตพิจารณาใคร่ครวญ ในชีวิตของตนจริงๆสักระยะหนึ่ง  ประสบการณ์ที่ซ้ำๆจะช่วยให้เรียนรู้  สร้างความเข้าใจที่แจ่มชัดขึ้น และซึมลึกจนอยู่ในเนื้อในตัว (tacit  knowledge)   เป็นความรู้จริง ของท่านอย่างแท้จริง     ซึ่ง “ความรู้จริง” ที่ว่านี้เป็นความรู้ที่มีชีวิต คือเปลี่ยนแปลง เติบโต และตายได้  ตามการเติบโตของจิตใจท่านเอง

เขียน ๓๐ ต.ค. ๒๕๕๓

ปรับปรุง ๑   ๓๑ ต.ค. ๒๕๕๓


เขียนเมื่อ 4 มีนาคม 2556 | อ่าน 4182
เขียนโดย admin

       
 
 
  อ่าน ความรู้คู่คุณธรรม อื่นๆ
 
หลักชาวพุทธ 12 ประการ
ปัจจุบัน ปัญหาสำคัญยิ่งอย่างหนึ่ง ซึ่งปรากฏชัดในสังคม คือการที่คนมากมายเป็นชาวพุทธกันเพียงในนาม โดยไ
27/01/2559
เปิดอ่าน 18524
 
ระเทศไทยจัดวิสาขโลก ครั้งที่ 15 เชิดชูกษัตริย์นักพัฒนา
16/10/2560
เปิดอ่าน 9754
 
วิปัสสนาเบื้องต้น
30/03/2560
เปิดอ่าน 11135
 
จิตวิทยาการแนะแนวเชิงพุทธ : แนวคิด หลักการและแนวปฏิบัติ
21/03/2559
เปิดอ่าน 15196
 
แด่ ยุวชน
แด่ยุวชน....สามสิ่งที่เธอต้องเรียนรู้และฝึกฝนสามประการแรก คือ ศีล สมาธิ และปัญญา ผสมผสานเข้าไปในชีวิ
27/01/2559
เปิดอ่าน 12073
 
ครุศาสตร์ มจร.เปิดรับสมัครนิสิต ปริญญาโท สาขาจิตวิทยาการศึกาาและการแนะแนว รุ่นที่๒
22/11/2558
เปิดอ่าน 11093
 
ครุศาสตร์ มจร.เปิดรับสมัครนิสิต ปริญญาตรี สาขาการสอนพระพุทธศาสนาและจิตวิทยาแนะแนว
22/11/2558
เปิดอ่าน 11025
 
ปฏิญญากรุงเทพฯ ๒๕๕๘
เมื่อวันที่ ๑๕ ธันวาคม พ.ศ.๒๕๔๒ ผู้แทน ๓๔ ประเทศได้เสนอต่อที่ประชุมสมัชชา สหประชาชาติให้วันวิสาขบูชา ซึ่งตรงกับวันเพ็ญเดือนพฤษภาคม เป็นวันสำคัญสากลของโลก และขอให้มีการจัดงานฉลองที่สำนักงานใหญ่องค์การสหประชาชาติ และสำนักงานประจำ ภูมิภาคต่างๆ ที่ประชุมสมัชชาสหประชาชาติได้มีมติรับรองตามนั้น (ในสมัยที่ ๕๔ วาระที่ ๑๗๔)
02/06/2558
เปิดอ่าน 11590
 
งานวิจัย : กระบวนปลูกฝังค่านิยมการบริโภคด้วยพุทธิปัญญาสำหรับวัยรุ่น
งานวิจัยนี้ได้รับการคัดเลือกในการนำเสนอผลงานในการประชุมวิชาการระดับชาติ มจร. ครั้งที่ ๑ MCU Congress 1 มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เมื่อ วันที่ 23 กรกฎาคม พ.ศ. 2557 ในหัวข้อพุทธบูรณาการเพื่อการพัฒนาจิตใจและปัญญา
15/03/2558
เปิดอ่าน 12870
 
ธรรมะรับอรุณ โดย ท่าน ว.วชิรเมธี
แผ่นดินนี้ ไม่อาจทำให้เรียบเสมอกันทั้งหมดได้ฉันใด มนุษย์ทั้งหลาย จะทำให้เหมือนทุกคนไม่ได้ฉันนั้น
09/02/2558
เปิดอ่าน 12107
 
 
 
 
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
เว็บไซต์และข้อมูลของโรงเรียนทุกโรงเรียนในเว็บไซต์นี้ สงวนลิขสิทธิ์ การนำข้อมูลไปใช้ประโยชน์อื่นใด
ต้องได้รับการอนุญาต จากเจ้าของเว็บไซต์ก่อนเสมอ
 
สำนักพัฒนานวัตกรรมการจัดการศึกษา(สนก.)
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ
ถนนราชดำเนินนอก เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร 10300
โทรศัพท์ 02-288-5889-90 โทรสาร 02-288-5879
Powered by ThaiAppCenter.com ศูนย์รวมแอปมือถือไทย
โครงการสถานศึกษาวิถีพุทธ สำนักงานพระสอนศีลธรรมในโรงเรียน มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
79 หมู่ที่ 1 ถนนพหลโยธิน หลักกิโลเมตรที่ 55 ตำบลลำไทร
อำเภอวังน้อย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา รหัสไปรษณีย์ 13170
โทรศัพท์: 083 305 2392 |
เจ้าหน้าที่เว็บไซต์เข้าสู่ระบบ
พัฒนาเว็บไซต์โดย: สคูลจ๊อบ สมัครครู ประกาศรับสมัครครู สมัครงานโรงเรียน www.schooljob.in.th